3 milyon 796 bin kişi nüfusu ve binde 15 nüfus artış oranı ile İzmir batı Anadolu’nun en hızlı büyüyen kenti durumundadır. Bu hızlı büyüme ile birlikte içme suyu ihtiyaçları da büyük bir hızla artmış ve merkezde yer alan nüfusun 2012 yılındaki günlük ortalama toplam su tüketimi 520 bin 772 m3 olarak gerçekleşmiştir.
Yeraltısuyu Kaynakları, Karapınar Kuyuları, Göksu Kuyuları
Göksu Kuyuları
İzmir’e su sağlayan kaynakların 2012 yılı verilerine göre %54, 70’i yeraltısuyu kaynaklarıdır. Bu kaynaklar içinde, kentsel alan içinde yer alan ve 1897 yılından beri 114 yıldır kente su sağlayan Halkapınar kaynakları, kent içinde olması ve 45 milyon m3/yıl potansiyeli ile en önemli kaynaktır. Potansiyeli daha yüksek olan ancak Manisa ili Muradiye beldesinde yer alan Göksu kaynakları 63 milyon m3/yıl, yine Manisa ilinde Saruhanlı ilçesi Nuriye beldesinde bulunan Sarıkız kaynakları da 45 milyon m3/yıl potansiyelleri ile İzmir’e su sağlayan diğer yeraltısuyu kaynaklarıdır. Göksu kaynakları 1988, Sarıkız kaynakları da 1990 yılından bu yana kente su aktarıyor.
Menemen ilçe merkezi ve Çavuşköy’de 1976 yılında devreye alınan kuyular, toplam 25 milyon m3/yıl potansiyel ile İzmir’in su kaynakları içinde önemli bir paya sahiptir. Halen işletmede olanPınarbaşı ve Buca’da bulunan derin kuyular da su sağlayan sistemin bütünü içinde küçük bir paya sahip.
Yüzeysel Su Kaynakları ,Tahtalı Barajı, Balçova Barajı, Ürkmez Barajı, Gördes Barajı.
İzmir’e içme ve kullanma suyu sağlayan sistem içinde yüzeysel su kaynaklarının payı 2012 yılı verilerine göre %45, 3’tür’ En önemli yüzeysel su kaynağı Tahtalı barajıdır. 1997 yılından beri İzmir’e su veren Tahtalı barajının projesindeki ortalama potansiyeli 128 milyon m3/yıl ‘dır. Diğer yüzeysel su kaynağı; 1984 yılından beri devrede olan Balçova barajı’nın projesindeki ortalama potansiyeli 12 milyon m3/yıl olarak belirlenmiştir. Tahtalı ve Balçova barajları tamamen içme suyu amacıyla kullanılıyor.
İzmir Büyükşehir alanı içinde Seferihisar ilçesi sınırlarında yer alan, Ürkmez barajı, içme ve sulama suyu temin ediyor. Ürkmez barajındaki yıllık içme suyu tahsisi 780 bin m3 olarak belirlenmiştir. Aliağa ilçe merkezine devamlı, İzmir kent merkezine ise zaman zaman su veren Aliağa ilçesindeki Güzelhisar barajı İzmir’in yüzeysel su kaynakları içindeki diğer paydaştır. Güzelhisar barajından Aliağa’ya içme suyu tahsisi (70 litre/s) 2,2 milyon m3/yıl olarak belirlenmiştir. Güzelhisar barajından İzmir’e, zaman zaman karşılıklı anlaşma yolu ile içme suyu alınmaktadır.
Gördes barajı Ocak 1998 tarihinde DSİ’ce ihale edildi, Ocak 2009’ da inşaatı tamamlandı. Gördes barajı akarsu tabanından 82,9 m, temelden 94,9 m yükseklikte, ön yüzü beton kaplı kaya dolgu bir barajdır. Barajdan yılda 129,6 milyon m³ su çekilmesi ve bu suyun 58,9 milyon m³’ünün İzmir’e içme suyu olarak, 71,1 milyon m³’ünün de Selendi ve Gölmarmara ovalarına sulama suyu olarak verilmesi planlanmıştır.
Manisa ilindeki Gördes Barajı, 17 Ocak 2009 tarihi itibarıyla su tutulmaya başladı. Barajdan İzmir’e su getirecek boru hattının ilk 35,5 km ‘lik bölümünün 2009 yılı içinde DSİ tarafından başlanan inşaatı Eylül 2010’ta tamamlandı. Manisa Saruhanlı ilçesindeki 135 000 m³ /gün kapasiteli Sarıkız İçme Suyu Arıtma Tesisi’nin inşaatı tamamlandı ve Gördes barajındanm İzmir’e su verilmeye başlandı.
İzmir’e Ne Kadar Su Veriliyor? Mevcut Kaynaklar Yeterli mi?
İzmir kent merkezini oluşturan bölgeye, 2004 yılından bu yana verilen su miktarları aşağıdaki tabloda verilmiştir. İzmir eski metropol alan içerisindeki 11 ilçe (Konak, Karşıyaka, Çiğli, Bayraklı, Bornova, Buca, Gaziemir, Karabağlar, Balçova, Narlıdere, Güzelbahçe) ile kısmen Menemen ve Urla ilçelerine verilen su miktarıdır.
Halkapınar, Göksu, Sarıkız ve Menemen kuyularının yıllık su potansiyeli DSİ tarafından 180 milyon m³ olarak belirlenmiştir. Tahtalı, Balçova ve Gördes barajlarının potansiyeli ise yağışlara ve dolayısıyla baraj rezervine bağlı olarak değişmektedir. Güzelhisar barajından su alımı ise anlaşma şartlarına bağlanmaktadır.
İzmir kent merkezine hangi kaynaklardan ne miktarda su verildiği İZSU Web sitesinde günlük olarak yayınlanıyor.
Güncel değerleri görmek için http://www.izsu.gov.tr/damstatus.aspx web adresinden yararlanabilirsiniz.
İzmir’e Su Verecek Yeni Yüzeysel Su Kaynakları
Gördes Barajı
Gördes barajından İzmir’e su getirecek boru hattının ilk 35,5 km ‘lik bölümünün inşaatı tamamlanmış olup boru hattının kalan 79 km uzunluğundaki bölümü inşa aşamasındadır. Kemalpaşa ilçesinin Çambel köyünde, 99 m yükseğe su basacak olan bir pompa istasyonu DSİ tarafından inşa edildi. Ayrıca Bornova ilçesi Belkahve mevkiinde 365.000 m³/gün kapasiteli Kavaklıdere içmesuyu arıtma tesisi de İZSU tarafından yapılacaktır. Bu hattın ve üzerindeki tesislerin, proje ve yapım çalışmaları devam etmektedir.
Devlet Su İşleri’nce inşaatı yapılan Gördes içme suyu ve sulama boru hatları
Çamlı Barajı
Güzelbahçe İlçesi sınırları içinde Çamlı çayı üzerindedir. Baraj 75 m yüksekliğinde kaya dolgu tipindedir. Barajdan elde edilecek olan ortalama yıllık 21,5 milyon m3 (680 litre/s ) içme suyu, başta Güzelbahçe olmak üzere İzmir kent merkezi ile Güzelbahçe arasında kalan yerleşim birimlerinin içme suyu ihtiyacını karşılayacaktır. Barajın revize planlama ve sonrasında revize kesin projesinin yapımının tamamlanmasından sonra inşaatına başlanacaktır.
Çamlı barajının yapılacağı Çamlıdere vadisi
Değirmendere Barajı
Menemen İlçesi sınırları içinde Değirmenderesi üzerindedir. 46 m yüksekliğindeki kaya dolgu baraj Yamanlar dağının kuzeye bakan yamaçlarında ve Gediz nehri havzasındadır. Barajdan elde edilecek olan ortalama yıllık 5,35 milyon m3 ( 170 litre/s ) içme suyu Menemen ilçesi ve Menemen ile Karşıyaka arasındaki yerleşim birimlerinin içme suyu ihtiyacının karşılanması amacıyla kullanılacaktır. Baraj revize planlama ve kesin proje yapımı için ihale çalışmalarına devam edilmektedir.
İZMİR’DE 2010 YILINDA YERALTI SUYU ÇALIŞMALARI
İzmir’in 8 ilçesindeki 12 köy ve 2 mahallede 2010 yılında toplam olarak 14 adet yeni yeraltı suyu kuyusu açılmıştır.
Diğer 12 kuyuda pompa montajı ve elektrik sağlanması işleri devam etmektedir. Açılan kuyulardan 1,5 ile 20 litre/s arasında değişen debilerde su elde edilmiş olup toplam 87 litre/s içme suyu sağlanmıştır. Geçtiğimiz yıllarda açılmış olan Bayındır’da 2, Foça’da 4, Kemalpaşa’da 4, Özdere’de 2, Torbalı’da 2, Seferihisar ve Bornova’da birer olmak üzere toplam 16 adet yeraltısuyu kuyusunun pompa ve elektrik donanımları tamamlanarak işletmeye alınmıştır.
SU DAĞITIMI
İZSU, SCADA sistemi ile İzmir su dağıtım sistemini tek merkezden yönetiyor.
Kente 24 saat yeterli ve sağlıklı su sağlayan İZSU, kentin su sistemini Halkapınar’daki tek bir merkezden bilgisayarlarla denetleyip yönetiyor. Güzelbahçe’den Bornova’ya, Manisa ili Nuriye beldesinden Tahtalı barajına kadar uzanan çok geniş bir alan üzerindeki içme suyu üretim kaynakları ile kentin değişik noktalarında bulunan pompa istasyonlarını, depoları ve kontrol vanalarını; “SCADA” adı verilen kontrol sistemi ile, tek bir merkezden, gerçek zamanlı olarak, 7 gün 24 saat izleniyor, kumanda ediliyor ve su dağıtım sistemini denetleniyor.
SCADA ile 2 baraj, 102 derinkuyu, 71 pompa istasyonu, 344 adet motopomp, 48 adet depo, 17 adet hat vanası kontrol edilmektedir.
Scada Kontrol Odasındaki bilgisayarlar kullanılarak, pompalar durdurulup çalıştırılmakta ve uzaktan kumandalı motorlu vana manevraları ile su dağıtımı yönlendirilmektedir. 24 saat canlı ve dinamik sistem vasıtasıyla pompa durumları, hatların basınç ve debileri, depo seviyeleri ile hatlar üzerindeki kimyasal ölçüm değerleri (klor, bulanıklık, iletkenlik, pH, oksijen) sürekli ve anlık olarak izlenmektedir.
İZSU bu izleme ve kontrol ağını, hizmet alanındaki 30 ilçe ve yerleşim yerine genişletiyor. Projesi tamamlanarak ihalesi yapılan bu sistem ile bir sonraki paragrafta belirtilen bölgelerin de su dağıtım sistemleri tek merkezden kontrol altına alınabilecek. Mevcut ve işletilmekte olan İZSU Merkez alanındaki Çiğli, Karşıyaka, Bayraklı, Bornova, Konak, Buca, Gaziemir, Karabağlar, Balçova, Narlıdere, Güzelbahçe ilçeleri ile kent dışındaki (Manisa-Muradiye, Manisa-Saruhanlı) içmesuyu kaynaklarının yanında;
• Aliağa ilçesi ve ilçeye bağlı Helvacı,
• Foça ilçesi ve ilçeye bağlı Yeni Foça, Bağarası,
• Menemen ilçesi ve ilçeye bağlı Emiralem, Ulukent,
• Kemalpaşa ilçesi ve ilçeye bağlı Armutlu, Bağyurdu, Ulucak,
• Bayındır ilçesi,
• Torbalı ilçesi ve ilçeye bağlı Pancar, Ayrancılar, Subaşı, Çaybaşı, Yazıbaşı,
• Menderes ilçesi ve ilçeye bağlı Oğlananası, Özdere, Gümüldür,
• Urla ilçesi,
• Seferihisar ilçesi ve ilçeye bağlı Ürkmez, Doğanbey/Payamlı,
• Selçuk ilçesi
Arsenik arıtma tesisleri
Arsenik Arıtma Tesisleri İle İçme Suyunun Kalitesi Dünya Standartlarına Yükseltildi
Küresel iklim değişimine bağlı kuraklığın bir sonucu olarak İzmir’e içme suyu sağlayan yeraltısuyu kaynaklarında farklı düzeylerde olmak üzere arsenik konsantrasyonlarında artış belirlendi. Üniversitelerle yapılan işbirliği sonucunda; sorunun acil çözümü için 2008 yılı yaz aylarında, biri dünyanın en büyük tesisi olan 3 ayrı arsenik arıtma tesisinin inşaatına başlandı ve rekor bir hızla tamalanan tesislerin tümü 4 Mart 2009 tarihinde tam kapasiteyle devreye girdi. İzmir’e üç büyük arsenik arıtma tesisiyle, dünya kalite standartlarına uygun içme suyu verilmektedir. Halen Göksu ve Sarıkız kuyularından gelen su, Çullu arsenik arıtma tesisinde , Menemen ve Çavuşköy kuyularından gelen su, Menemen Acil arsenik arıtma tesisinde ve Halkapınar kuyularından gelen su da Halkapınar arsenik arıtma tesisinde arsenikten arındırılarak kente verilmektedir.
Göksu’daki 22 kuyu ile Sarıkız’daki 35 kuyunun suyunu arsenik açısından arıtan Çullu arsenik Göksu içme suyu arıtma tesisinin kapasitesi 3000 litre/s’dir. Menemen’deki 20 kuyu ile Çavuşköy’ deki 12 kuyudan alınan suyu arsenik açısından arıtan Menemen Acil arsenik arıtma tesisinin kapasitesi, 600 litre/s; Halkapınar’daki 25 kuyudan alınan suyu arsenik açısından arıtan Halkapınar arsenik arıtma tesisinin kapasitesi ise 1000 litre/s’dir.
Çullu Arsenik Arıtma Tesisi
Çullu Arsenik Arıtma tesisinde yeni laboratuvarımız kuruldu ve 2011 yılı içinde aktif hale getirildi. Laboratuarımızda ultra saf su cihazı, pH, iletkenlik, bulanıklık ölçüm cihazları, etüv, 2 tip analitik tartı, TOC (toplam organik karbon) ölçüm cihazı, spektrofotometre bulunmakta olup ham su, arıtılmış su ve çamur analizleri yapılabilmektedir.
Periyodik olarak yapılan kontroller sonucunda, İzmirliye içme suyu standartlarına uygun içme suyu verilmektedir.
Çullu Arsenik Arıtma Tesisi Analiz Laboratuvarı
FeCL3 ve Filtrasyon Tankları
Menemen Arsenik Arıtma Tesisi Filtrasyon ve Acil Klorlama Üniteleri
Halkapınar Arsenik Arıtma Filtre Tankları
Köy Kuyularında da Arsenik Arıtma Tesisleri Kuruldu
İZSU bazı köy kuyularında yersel olarak ortaya çıkan arsenik problemini de çözdü. İlçe ve köylerde kuyu açımı sırasında yapılan su analizlerinde gerek duyulduğu saptanan 8 ayrı ilçede toplam 16 köyde arsenik veya demir ve mangan arıtma tesisleri kurularak köylerimize sağlıklı su verilmesi sağlanmıştır.
İçme Suyu Kalitesi ve Arsenik Değerleri Sürekli İzleniyor
İzmir şehir içi dağıtım şebekesinde birinci hafta 1 ile 40, izleyen haftada 41-80 ile numaralandırılan toplam 80 ayrı noktadan periyodik olarak örnek alınıyor.
Su örneklerinde içme suyunun kalitesini belirlemekte kullanılan 17 ayrı parametre analiz edilerek sonuçları İZSU Genel Müdürlüğünün web sitesinde yayınlanıyor. Analizi yapılan parametreler Bulanıklık, pH, İletkenlik, Klorür, Nitrit, Suyun Rengi, Amonyum, Arsenik, Demir, Alüminyum, Oksitlenebilirlik, Tuzluluk, Toplam Sertlik, Serbest Klor, E.Coli Sayısı, C.Perfringens Sayısı, ve Koliform Bakteri Sayısı’dır. Bu parametrelerin ölçülen değerleri “İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkındaki Yönetmelik” te verilen sınır değerlerin altında kalmaları önemseniyor.
Yapılan tüm analizlerde parametre değerinin verilen sınır değerler altında kaldığı tespit ediliyor. Ancak evinize gelinceye kadar suyun borularda 2-3 ay geçirdiğini ve suyun bekledikçe bakteri ürettiğini unutmayın. Şu bir gerçek su arıtma cihazı sağlıklı su içmenin olmazsa olmazı.
http://www.izmir.bel.tr
